نتایج یک مطالعه منحصر به فرد نشان داده است که مصرف روزانه کافئین می‌تواند به طور قابل توجهی حجم ماده خاکستری را در مغز انسان کاهش دهد.

محققان تأکید می‌کنند که این یافته‌ها به معنی تأثیر منفی کافئین بر مغز نیست، اما معتقدند این ماده ممکن است نوعی عصب مصنوعی موقتی را القا کند که نیازمند بررسی بیشتر است.

مغز و سیستم عصبی مرکزی ما به طور کلی از ماده خاکستری و سفید تشکیل شده است. ماده خاکستری متشکل از اجسام سلول عصبی و سیناپس‌های عصبی است، در حالی که ماده سفید در درجه اول دسته‌ها و مسیر‌هایی است که سلول‌های عصبی را به هم متصل می‌کنند.

نتایج تحقیقات قبلی نشان داده بود که مصرف کافئین ممکن است با کاهش حاد حجم ماده خاکستری مغز مرتبط باشد، اما تحقیقات دیگر حاکی از آن است که کافئین می‌تواند اثرات حفاظتی برای نورون ایجاد کند و باعث کاهش روند بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون شود.

تمرکز مطالعه جدید بررسی خاص اثرات کافئین بر حجم ماده خاکستری در افراد جوان و سالم بود. یک سوال خاص که محققان می‌خواستند به آن پاسخ دهند این بود که آیا تأثیر کافئین بر ماده خاکستری مانند نتیجه تأثیر اختلالات خواب بر این ماده است، زیرا نشان داده شده است که کمبود خواب یا اختلال در خواب می‌تواند منجر به کاهش شدید ماده خاکستری شود.

محققان در این مطالعه از ۲۰ نفر استفاده کردند که دو برنامه ۱۰ روزه برای آن‌ها تعیین شد. به یک گروه سه قرص کافئین در طول یک روز داده شد و گروه دیگر دارونما مصرف کردند. در پایان هر برنامه، حجم ماده خاکستری شرکت کنندگان از طریق fMRI و فعالیت خواب موج آهسته از طریق EEG اندازه گیری شد.

نتایج نشان داد ماده خاکستری مغز گروهی که کافئین مصرف کرده بودند کاهش قابل توجهی داشته است که در گروهی که دارونما مصرف کرده بودند این کاهش ماده خاکستری مشاهده نشد و حتی مهمتر از آن، این مطالعه هیچ تفاوتی در فعالیت خواب موج آهسته بین دوره‌های دارونما و کافئین پیدا نکرد. این نشان می‌دهد که کاهش ماده خاکستری مربوط به اختلالات خواب نیست، اما شاید یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد کافئین باشد.

تأثیر کافئین بر روی مغز به ویژه در لوب گیجگاهی داخلی سمت راست مغز مشاهده شد. این ناحیه از مغز شامل هیپوکامپ می‌شود و مسئول فرآیند‌هایی مانند تشکیل حافظه و شناخت فضایی است.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان