پنجشنبه‌ای که گذشت همزمان با آغاز توفان توییتری، رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد که قرار است ۱۶٫۸میلیون دوز واکسن خریده شود و برای آن ۲۴۴میلیون یورو درنظر گرفته شده است.
او در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: «ما فکر می‌کردیم منابع لازم برای خرید واکسن از منابع مالی ایران در کره قابل تأمین است و این اقدام از طریق کره قابل انجام است، اما طرف کره‌ای در آخرین لحظه از ما تضمین خواست و ما به‌دلیل تجربیات قبلی، نپذیرفتیم که ۱۸۰میلیون یورو از منابع کشور با این فرایند منتقل شود.»
همتی این توضیح‌ها را هم داد که برای خرید واکسن از مسیر جدیدی اقدام شده و قرار است از طریق 3 بانک ترکیه‌ای، اروپایی و شعب یکی از بانک‌های داخلی در امور بین‌الملل اقدام شود. او اینکه گفته می‌شود ایران پول کافی برای خرید واکسن ندارد را تأیید نکرده و گفته که امکان خرید از راه‌های دیگر هم وجود دارد.
سخنان همتی در حالی است که رسانه‌ها و افکار عمومی در ایران در روزهای اخیر مطالبه‌گری فراوانی برای خرید واکسن داشته‌اند. بخشی از این صدا در توییتر به گوش رسیده و بخش دیگری در رسانه‌ها. مقامات آمریکایی هنوز نسبت به این خبرها واکنشی نشان نداده‌اند و در ایران هم مسئولان میانی وزارت بهداشت می‌گویند اخبار مربوط به واکسن کرونا را صرفا شخص وزیر بهداشت اعلام می‌کند. با وجود این، خبرهای مربوط به خرید واکسن فعلا از دیگر مسئولان دولت به گوش می‌رسد.
پیش از صحبت‌های همتی، علی ربیعی، سخنگوی دولت روز پنجشنبه در رشته توییتی اعلام کرد که با تلاش بانک مرکزی، مجوز انتقال پول برای خرید واکسن کرونا از طریق یک بانک صادر شده است. به‌گفته او 244میلیون یورو اختصاص یافته است. این همان مسیری است که ایران پیش‌تر طی کرده بود. سخنان همتی از سوی بیشتر خبرگزاری‌های جهان به‌معنای دریافت تأیید خرید واکسن از آمریکا تلقی شده است. خبرگزاری رویترز به نقل از همتی نوشت که ایران مجوز انتقال پول به آمریکا برای خرید واکسن را دریافت کرده است. اینطور به‌نظر می‌رسد که ایران مسئله پیدا کردن یک بانک عامل و واسطه برای انتقال پول خرید واکسن را حل کرده است چرا که این نگرانی وجود داشت در فرایند انتقال پول به‌دلیل تحریم‌ها اعتبارات تخصیص داده شده برای خرید واکسن بلوکه شود.
واکسن آمریکایی، چینی یا روسی؟
اما پرسش اصلی این است که ایران قرار است از کجا واکسن بخرد؟ دسترسی به واکسن کرونا تا این مرحله که همچنان جزئیات بیشتری از آن را وزارت بهداشت باید اعلام کند، مسیری است که ایران از طریق کواکس دنبال کرده است. کواکس، اتحادیه‌ای است که زیرنظر سازمان جهانی بهداشت فعالیت می‌کند و 180کشور عضو آن هستند و ایران هم یکی از آنهاست. این اتحادیه مسئولیت توزیع عادلانه واکسن کرونا را بر عهده گرفته است.
ایران برای واردات اولیه 16.8میلیون دوز واکسن از کواکس، ثبت نام کرده بود. خرید این تعداد واکسن حدود 244میلیون دلار هزینه دارد و مسئله اصلی چگونگی انتقال پول برای خرید این واکسن بوده است. انتظار این است که وزارت بهداشت به‌زودی جزئیات بیشتری از چگونگی خرید این واکسن را اعلام کند. سیما لاری، سخنگوی وزارت بهداشت، دیروز به مردم اطمینان داد که تهیه واکسن کرونا از معتبرترین منابع خارجی انجام خواهد شد و دولت در این زمینه با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدامات گسترده و مؤثری انجام داده است.»
حسین کرمان‌پور، مدیر روابط‌عمومی سازمان نظام پزشکی به همشهری می‌گوید مسیر خرید واکسن برای ایران از طریق کواکس خواهد بود و کواکس هر واکسنی که در اختیار داشته باشد را برای کشورها می‌فرستد و مشخص نیست دقیقا کدام‌یک از واکسن‌های تأیید شده وارد کشور می‌شود.
مرحله بعدی این است که کواکس خرید این مقدار واکسن را اعلام وصول‌کند. پس از این مرحله بحث واردات واکسن و طی مراحل فنی آن پیش می‌آید. وزارت راه و شهرسازی پیش از این گفته بود ایران مشکلی برای جابه جایی واکسن کرونا ندارد و هر زمانی به این وزارتخانه اعلام شود فرایند نقل و انتقال را آغاز می‌کند. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران پیش از این گفته بود که: «ما بهترین واکسن را برای ایران می‌خریم» و از مردم خواسته بود درباره واکسیناسیون نگرانی نداشته باشند.
او گفته بود برای واکسیناسیون کرونا در ایران دولت همه توانش را به‌کار می‌گیرد هم برای واردات واکسن خارجی و هم برای تولید واکسن داخلی. در هفته‌های اخیر درخواست برای خرید واکسن وارداتی یک مطالبه نسبتا فراگیر در ایران بوده است. از رئیس سازمان نظام پزشکی گرفته تا اپیدمیولوژیست‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی. ایران فاز یک انسانی تست واکسن تولیدی‌‌اش را با داوطلب شدن 56نفر آغاز کرده است اما در بهترین حالت این واکسن اواخر بهار1400 تولید می‌شود. به‌گفته کارشناسان این بازه زمانی طولانی برای شیوع بیماری است و ضروری است برای جلوگیری از خسارت‌های بیشتر واکسیناسیون در ایران با واکسن وارداتی آغاز شود.
دومین توفان توییتری برای خرید واکسن
خبر انتقال پول خرید واکسن از ایران جمعه شب در حالی در رسانه‌های جهان منتشر شد که کاربران شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر در روزهای گذشته درخواست خرید واکسن را به صورت گسترده مطرح کردند. خرید واکسن کرونا. یکشنبه هفته گذشته هم با بالارفتن درخواست‌ها برای خرید واکسن و اعلام مشکلات کشور برای تهیه آن، توفان دیگری در توییتر به راه افتاده بود که براساس گزارش برخی از رسانه‌ها در ۲۴ ساعت، حدود ۷۰ هزار توییت با هشتگ واکسن بخرید، منتشر شد. بازخورد‌های آن به اینستاگرام هم رسید.
پس از نخستین توفان توییتری، پنجشنبه شب، کاربران توییتر بار دیگر تصمیم به ترند شدن این هشتگ گرفتند و از ساعت ۹، هرکس با چند جمله، دلایل خرید واکسن را نوشت. متین که به‌تازگی مادرش را به‌دلیل ابتلا به کرونا از دست داده نوشته: «من دیگر نمی‌توانم مادرم را ببوسم. آخرین‌بار از آی‌سی‌یو با دست‌های ناتوانش برایم بوسه فرستاد. کرونا او را کشت، برای مادر‌هایی که هنوز زنده‌اند واکسن بخرید.» حامد، کاربر دیگری نوشته: «به‌خاطر همه رنج‌های کادر درمان واکسن بخرید.» کاربران دیگری هم تأکید کرده‌اند که برای خرید واکسن دلیل لازم نیست. باید واکسن خریده شود. کاربران توییتر و اینستاگرام از رنج‌ها، بیماری والدین، آدم‌های از دست رفته به‌دلیل کرونا و سختی‌های ماه‌های گذشته نوشتند و بیش از همه پای سلامتی عزیزان، سالخوردگان و کادر درمان را به میان کشیدند و آن را مهم‌ترین دلیل برای خرید واکسن اعلام کردند.
در ادامه هم هشتگ «مطالبه ملی» برای خرید واکسن، مطرح و از مقامات خواسته شد تا این موضوع را با فوریت در دستور کار خود قرار دهند. گفته شد که هشتگ واکسن بخرید پنجشنبه شب، برای دومین بار، تبدیل به ترند اول ایران شده است. هشتگ واکسن بخرید در هفته گذشته، اما بدون واکنش نبود. نخستین واکنش را سخنگوی سازمان غذا و دارو در همان توییتر نشان داد، وقتی نوشت: «در ادامه پروژه تحریم دارو، تحریم وام صندوق بین‌المللی پول، تحریم ماسک، تحریم تجهیزات حفاظتی، تحریم کیت تشخیصی پی‌سی‌آر و تحریم رپیدتست کرونا، این بار رمز عملیات فریب و عنوان مستعار پیوست رسانه‌ای تحریم، واکسن بخرید است. خیلی ممنون، خوب شد گفتید!» این توییت کیانوش جهانپور، اما واکنش‌های منفی زیادی داشت.
دومین واکنش را روز گذشته پس از دومین توفان توییتری، معاون وزیر کشور داشت که در مطلبی که از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور منتشر شد، اعلام کرد: «به موازات تلاش برای تولید واکسن ایرانی، تمام اقدامات برای تهیه و خرید واکسن در حال انجام است.» با این حال، اما جمال عرف، معاون وزیر کشور این هشتگ‌ها را سیاسی توصیف کرد و آن را تلاش عده‌ای برای دوگانه‌سازی‌های کاذب دانست که اهداف دیگری دنبال می‌کنند.
پس از نخستین توفان، یکی از کاربران توییتر به‌نام «محمد رهبری» که دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی است و فعالیت‌های توییتری را آنالیز می‌کند، گرایش کاربرانی که در نخستین توفان، هشتگ واکسن بخرید را توییت کردند، بررسی کرد و به این نتیجه رسید که ۵۹ درصد آن‌ها کاربر غیرسیاسی بودند، ۳ درصد اصولگرا و ۵ درصد اصلاح‌طلب بودند. آخر هفته‌ای که گذشت، برای کاربران توییتر روز مطالبه‌گری برای خرید واکسن خارجی بود. با خبرهای اخیری که از زبان سخنگوی دولت و رئیس بانک مرکزی منتشر شده به‌نظر می‌رسد گشایشی در کار است. خبرهای بیشتر را باید از زبان وزیر بهداشت شنید؛ او که گفته بود: «خبرهای واکسن را فقط از من بشنوید.»
منبع: شهرآرانیوز
