نزدیک به دو سال از زمان تبدیل شدن به یک بیماری همه گیر جهانی که جان میلیون‌ها نفر را گرفته است، می‌گذرد؛ و این معما که پروتئین‌های موجود در ویروس سارس-کوو-۲ مسئول آسیب شدید عروقی هستند که حتی می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود، هنوز حل نشده است. اکنون برای اولین بار تیمی از کارشناسان توانسته‌اند ۵ پروتئین از ۲۹ پروتئین سازنده ویروس را شناسایی کنند که مسئول آسیب رساندن به رگ‌های خونی هستند. محققان امیدوارند شناسایی این پروتئین‌ها به توسعه دارو‌های هدفمند برای کووید-۱۹ کمک کند که آسیب عروقی را کاهش می‌دهد.

محققان می‌گویند ما شاهد شیوع بسیار بالای بیماری‌های عروقی و لخته شدن خون، به عنوان مثال سکته مغزی و حمله قلبی، در میان بیماران کووید هستیم. ما تمایل داریم کووید را در درجه اول یک بیماری تنفسی بدانیم، اما حقیقت این است که بیماران مبتلا به کرونا سه برابر بیشتر در معرض سکته مغزی یا حمله قلبی هستند. همه شواهد نشان می‌دهد ویروس به شدت به رگ‌های خونی یا سلول‌های اندوتلیال که رگ‌های خونی را پوشانده‌اند آسیب می‌زند. با این حال، تا به امروز این ویروس به عنوان یک موجود در نظر گرفته شده است. ما می‌خواستیم بفهمیم کدام پروتئین‌های ویروس مسئول این نوع آسیب هستند.

کروناویروس جدید یک ویروس نسبتا ساده است در مجموع از ۲۹ پروتئین مختلف (در مقایسه با ده‌ها هزار پروتئین تولید شده توسط بدن انسان) تشکیل شده است. محققان از RNA هر یک از پروتئین‌های کووید-۱۹ استفاده کردند و واکنشی را که هنگام قرار دادن توالی‌های مختلف RNA در سلول‌های عروق خونی انسان در آزمایشگاه رخ داد، بررسی کردند. آن‌ها از این طریق توانستند پنج پروتئین کروناویروس را شناسایی کنند که به رگ‌های خونی آسیب می‌رساند.

دانشمندان گفتند زمانی که ویروس کرونا وارد بدن می‌شود، شروع به تولید ۲۹ پروتئین می‌کند، یک ویروس جدید تشکیل می‌شود، آن ویروس ۲۹ پروتئین جدید تولید می‌کند و غیره. در این فرآیند، رگ‌های خونی ما از لوله‌های مات به نوعی توری یا تکه‌های پارچه قابل نفوذ تبدیل می‌شوند و به موازات آن لخته شدن خون افزایش می‌یابد. ما به طور کامل اثر هر یک از ۲۹ پروتئین بیان شده توسط ویروس را بررسی کردیم و در شناسایی پنج پروتئین خاص که بیشترین آسیب را به سلول‌های اندوتلیال و در نتیجه به ثبات و عملکرد عروقی وارد می‌کنند، موفق بودیم. علاوه بر این، ما از یک مدل محاسباتی توسعه‌یافته توسط پروفسور شاران استفاده کردیم که به ما امکان می‌دهد بدون اینکه در آزمایشگاه آن‌ها را «در عمل» ببینیم، ارزیابی و شناسایی کنیم که کدام پروتئین‌های ویروس کرونا بیشترین تاثیر را بر سایر بافت‌ها دارند.

آن‌ها می‌گویند شناسایی این پروتئین‌ها ممکن است پیامد‌های قابل توجهی در مبارزه با ویروس داشته باشد. تحقیق ما می‌تواند به یافتن اهداف دارویی کمک کند که برای متوقف کردن فعالیت ویروس استفاده می‌شود، یا آسیب به رگ‌های خونی را به حداقل می‌رساند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان